Publicaties Media

* Opmerkingen en suggesties aangaande het Groot Corona Debat (13/5/2020 Linkedin)

* Reactie op een artikel in de medische pers "Cardiologen waarschuwen voor gevaren van suiker"​  23/9/2019

* Eten wat je lichaam écht nodig heeft  13/9/2019 Artsenkrant

* Is veganisme nu wél of niet schadelijk voor jouw lichaam? Wetenschappers geraken er niet uit   12/9/2019 Gazet van Antwerpen

https://www.linkedin.com/pulse/opmerkingen-en-suggesties-aangaande-het-groot-corona-debat-moons/

Als arts kregen we 2 accrediteringspunten ethiek & economie voor het online bijwonen van het Groot Corona Debat vorige zaterdag dat live gestreamd werd vanuit de VUB. We werden ook vriendelijk uitgenodigd om een evaluatieformulier in te vullen en opmerkingen te formuleren:

"Daar we de actualiteit volgen kwam er weinig nieuws in naar voor. Gezien mijn bijzondere interesse in levensstijlgeneeskunde die zich in de eerste plaats focust op de preventie en behandeling van ziekten door gezonde voeding (whole food plantaardig) , voldoende lichaamsbeweging en slaap, niet roken, alcohol beperken tot het minimum, stressmanagement door yoga en meditatie en actief het contact met EDC's zo veel mogelijk vermijden ( biologische voeding, plastics vermijden, natuurlijke cosmetica en verzorgingsproducten, geen kunststof keukenmateriaal of antikleefpannen ... ) dan wel de symptoomcontrole van chronische ziekten met pharmaca, ben ik toch wel wat op mijn honger blijven zitten.

Mijns inziens wordt het hoogtijd dat de gezondheidszorg het over een andere boeg gooit. Onze huidige geneeskunde doet fantastisch werk in het behandelen van acute pathologie maar schiet mateloos tekort in het voorkomen van ziekten en het echt behandelen van chronische aandoeningen. De gezondheidszorg kost onze maatschappij handenvol geld maar het brengt geen zoden aan de dijk, integendeel, de gezondheidscrisis wordt hoe langer hoe erger ( Cfr de publicatie van prof. Johan Albrecht in juli 2018 "De kost van chronische aandoeningen, wat is de impact van een sterk preventie beleid?" ). Het lichaam is wel degelijk in staat om zichzelf te helen in heel veel gevallen (hart- en vaatziekten, diabetes, obesitas, hypertensie, auto-immuunziekten en zelfs bepaalde kankers terug dringen), je moet het alleen de kans daartoe geven. Er is al heel veel wetenschappelijk onderzoek dat dit aantoont. In de VS is levensstijl geneeskunde ondertussen ver verspreid in de medische wereld: vb cardioloog Robert Ostfeld in het Montefiore ziekenhuis in New York (zijn patiënten kijken in hun ziekenhuisbed naar de documentaire Forks over Knives, op zaterdag voormiddag worden kooklessen georganiseerd voor patiënten, hij leert zijn patiënten het verband zien tussen hun levensstijl en hun ziekte) , Kim Williams, hoofd cardiologie aan de Rush Universiteit in Chicago (hoofdredacteur en bezieler van The Plantrician Project), PCRM in Washington DC.

Bill Clinton prees zich gelukkig dat hij de weg vond naar Caldwell Esselstyn , een arts die zijn medische carrière startte als borstchirurg maar zich de vraag begon te stellen waar al die kankers vandaan kwamen. Hij begeleidt nu hart- en vaatpatiënten naar een spontane genezing van hun ziekte door hun eetpatroon aan te pakken (vetarm whole food plantaardig). Dean Ornish is gestart met een gerandomiseerd gecontroleerde studie om te zien of beginnende dementie eveneens omkeerbaar is met zijn levensstijlprogramma. Hij zag coronair vaatlijden genezen, de PSA waarde bij beginnende prostaatkanker terug naar beneden gaan en hij zag de telomeren verlengen bij zijn patiënten.

In het Verenigd Koninkrijk is de universiteit van Winchester in augustus 2019 gestart met een faculteit levensstijl geneeskunde onder impuls van The plant-based health professionals UK , opgericht door hematologe Shireen Kassam. Hun 6 weken durende online cursus Plant-Based Nutrition https://plantbasedhealthprofessionals.com/pbn-course is een succes. Ikzelf volgde de eerste cursus in november - december 2019. Deze cursus richt zich toch vooral naar professionele gezondheidswerkers daar waar de cursus van Collin Campbell (e-Cornell New York) https://www.ecornell.com/certificates/nutrition/plant-based-nutrition/ toegankelijk is voor iedereen mits wat interesse te hebben in wetenschap (nooit beter geld gespendeerd in mijn leven, deze cursus heeft mij de ogen geopend).

Net zoals Marc Van Ranst ben ik heel benieuwd in hoeverre een vaccin ons uit deze penibele Corona situatie gaat kunnen halen. Er zijn tot hiertoe nog altijd geen goedgekeurde en voldoende geteste RNA vaccins op de markt. Ik heb alle voordrachten en discussies van de Global Vaccine Safety summit 2019 in Genève bekeken. Er is nood aan degelijk postmarketing onderzoek naar de veiligheid van vaccins, dit gebeurt nu ondermaats, er is nood aan een systematische en betere rapportering van bijwerkingen. De communicatie naar het grote publiek moet meer open zijn met een luisterend oor naar de grieven van de anti-vaxxers. Er zijn wel degelijk problemen met bepaalde vaccins, 25 landen hebben een systeem van financiële compensatie voor vaccinatie schade. Dat wil toch wel iets zeggen. Een gebrek aan een goede en open communicatie maakt dat mensen en ook artsen en gezondheidswerkers meer en meer gaan twijfelen, vooral over de veiligheid. Vaccinaties hebben zeker hun plaats, en dan vooral in ontwikkelingslanden waar kinderen vaak ondervoed zijn en verzwakt. Daar is de dodentol van infectieziekten veel hoger, mensen hebben daar ook minder toegang tot gezondheidszorg. Het is belangrijk om ouders een informed consent te geven en hen zelf te laten beslissen over het al dan niet vaccineren van hun kind. Een opmerkelijke uitspraak van dr. Heidi Larson in de allerlaatste voordracht van de Gobal Vaccine Safety Summit "Er is een globale shift naar vaccinatie geïnduceerde immuniteit. We zijn geëvolueerd naar een wereld die afhankelijk is van vaccins, we hebben geen keuze."

Ze heeft eigenlijk gelijk: de helft van de wereldbevolking is immuun deficiënt door ondervoeding, de andere helft door zich te overvoeden met voedsel rijk aan verzadigde vetten (vooral in dierlijk voedsel), transvetten in bewerkt voedsel (nog altijd niet verboden bij ons, echter wel in de VS, Denemarken, Zweden, Zwitserland), geraffineerde suikers en zout, een voedingspatroon dat zwaar tekort schiet in de aanbreng van levensnoodzakelijke vezels, vitaminen, mineralen en antioxidanten.

We produceren nu 3 maal zo veel voedsel dan dat de wereldbevolking nodig heeft. Door bodemerosie zijn we de laatste 70 jaar 400-500 miljoen hectaren landbouwgrond verloren.

Pesticiden gebruik in de landbouw is niet alleen nefast voor de biodiversiteit maar ook voor de kwaliteit van de bodem waarin gewassen moeten groeien en dat zorgt daardoor voor een verminderde voedingswaarde (30% minder antioxidanten in niet-bio producten) en ook verminderde opbrengst. Als we niet overschakelen op een regeneratieve landbouw heeft de mens geen eten meer binnen 70 jaar, we hebben nog 10 jaar tijd om om te schakelen zegt endocrinoloog Zach Bush. Levensstijl artsen zijn niet alleen bezig met een voor hun specifiek orgaansysteem maar zij bekijken de mens in zijn totaliteit en als een onderdeel van het ecosysteem van de planeet.

Pesticiden zijn nefast voor onze darmflora die een sleutelrol speelt in ons immuunsysteem (70% zit in onze darmen).

Men vindt de dag van vandaag 287 synthetische stoffen, toxines in het bloed van pasgeborenen en in moedermelk terug, minstens 10% zijn kankerverwekkend. DDT, verboden sinds 1972, is nog steeds aanwezig. Op 9 december 2019 besliste de EU om het pesticide chlorpyrifos te verbieden omdat onderzoek heeft aangetoond dat het toxisch is voor het brein. Het is op de markt sinds 1965. We zullen er nog decennia lang mee opgescheept zitten. Die vet oplosbare toxische hormoonverstoorders stapelen we op in ons vetweefsel, borsten en hersenen. Deze xeno-oestrogenen spelen een belangrijke rol in de verstoring van onze hormonale balans. Voor een moederdier is een zwangerschap de uitgelezen kans om zich te ontdoen van deze gifstoffen, ze stockeert ze in haar foetus, de eenvoudigste manier om er van af te raken. Uiteindelijk is haar gezondheid belangrijker dan die van haar baby wil die baby een kans krijgen om te overleven. Dat is hoe moeder natuur in elkaar zit.

Een vezelrijk voedingspatroon en daaraan gekoppeld een gezonde darmflora stelt ons gelukkig in staat om ons te ontdoen van toxines en een teveel aan oestrogenen en xeno-oestrogenen in het lichaam (link met preventie van hormoon gevoelige kankers).

Wereldwijd wordt er jaarlijks meer dan 100000 ton medicatie gegeven aan mens en dier, 24% daarvan in Europa. 30 tot 90% wordt geëxcreteerd via de urine. Men vindt meer dan 600 actieve medicinale ingrediënten terug in het milieu, dat kost het leven aan dieren in het wild. Deze onnatuurlijke chemicaliën komen opnieuw in de voedselketen terecht.

België is van de ons omringende landen de grootste gebruiker van antibiotica in de veeteelt (ESVAC rapport oktober 2018). In 2018 steeg het gebruik nog bij braadkippen en kalveren. De dag van vandaag sterven in Europa 20000 mensen aan infecties waar geen behandeling meer voor is, men schat dat dit tegen 2050 er 390000 zullen zijn. Antibiotica resistentie is een bijkomende belangrijke bedreiging voor de volksgezondheid, een probleem dat had kunnen voorkomen worden door ze niet te gebruiken als groeipromotor in de veeteelt, het gevolg van de hebzucht en de drang naar snel winst maken van de mens, en dit op de kap van onschuldige zelfbewuste wezens. Jammer genoeg worden ondertussen de meeste bacteriën op de planeet bloot gesteld aan antibiotica door de verspreiding ervan in het milieu. Het is 30 jaar geleden dat er nog een nieuw antibioticum op de markt gekomen is. Wanneer het enkel gebruikt wordt waar het voor nodig is valt daar natuurlijk niet veel mee te verdienen.

De vlees- en zuivelproductie in megastallen is een potentiële haard van toekomstige pandemieën.

De mensheid heeft zich in een benarde situatie gewerkt, niet alleen wat betreft het vernietigen van zijn leefomgeving, de ecosystemen op de planeet, het klimaat, maar ook in het ondermijnen van zijn gezondheid en natuurlijke immuniteit. De wraak van moeder natuur is zoet. We krijgen waar we om gevraagd hebben. Deze waanzin moet stoppen. Onze kinderen hebben recht op een toekomst. Wetenschappers moeten onder het juk van de lobby van mega industrieën onderuit. De subsidies voor de productie van ziekmakend en dier- en milieu onvriendelijk voedsel (mestproblematiek, eutrofiëring, broeikasgassen, waterverbruik, landbouwoppervlakte verbruik) moeten worden overgeheveld naar de uitbouw van een milieuvriendelijke, biologische, hoofdzakelijk plantaardige landbouw. Artsen moeten dringend opleiding krijgen in deze materie zodat ze hun eed van Hippocrates echt kunnen waar maken. "Let food be thy medicine". 

Reactie op een artikel in de medische pers "Cardiologen waarschuwen voor gevaren van suiker"​

Vreemd dat men nog steeds naar suiker wijst als oorzaak van diabetes en dat men alle suikers (snelle en trage) over dezelfde kam scheert. De oorzaak van diabetes is vetopstapeling in het lichaam , niet de consumptie van suikers. Vetopstapeling in de spieren, de lever, de pancreas. Intracellulair vet leidt tot toxische reacties die maken dat insuline zijn werk niet meer kan doen, glucose niet meer in de cel getransporteerd kan worden en we dus insulineresistent worden.

De verzadigde vetten die je eet circuleren 2 uur later in je bloedbaan (wordt onder andere getoond in "The game changers ", de nieuwe film over plant-based atleten van James Cameron, Novak Djokovic , Arnold Schwarzenegger, Jacky Chan en Lewis Hamilton) en tasten je bloedvatwanden aan, de oorzaak van aderverkalking.

Het is niet verontrustend dat de helft van de diabetespatiënten sterft door cardiovasculaire problemen aangezien beide ziekten dezelfde oorzaak hebben. Het is wel verontrustend dat kinderen op de leeftijd van 10 jaar reeds de eerste tekenen van aderverkalking vertonen ( fatty streaks).

De consumptie van dierlijke eiwitten geven aanleiding tot een lichte metabole acidose met als gevolg osteoporose, renale calciumexcretie met vorming van nierstenen, verhoogde urinezuurspiegels (gerelateerd aan hart- en vaatziekten en herseninfarcten),spiermassaverlies, insulineresisentie en diabetes.

Vlees, zuivel, eieren en vette vis bevatten cholesterol en pro-inflammatoir arachidonzuur. Daarenboven worden choline in eieren en carnitine in vlees door het darmmicrobioom van omnivoren (niet door dat van veganisten die een totaal andere flora hebben ) omgezet in trimethylamine wat in de lever verder geoxideerd wordt tot trimethylamine-N-oxide dat eveneens atherogeen is, vis bevat rechtstreeks TMAO. Allemaal oorzaken van hart- en vaatziekten.

Idealiter bestaat je voedingspatroon voor 75% uit trage suikers (uit volkoren granen en peulvruchten) , 10% eiwitten (plantaardige eiwitbronnen brengen niet alleen alle essentiële aminozuren aan om onze eigen eiwitten op te bouwen maar ook massa's antioxidanten die ons beschermen tegen de groei van tumoren, vitaminen en mineralen die als cofactoren dienen om onze metabole processen te onderhouden) en 15% ongeraffineerde, voornamelijk onverzadigde vetten uit noten , zaden, hele olijven en sojaproducten.

Vezels zijn suikers, suikers die ons lichaam niet kan verteren, die zorgen voor een verzadigingsgevoel zodat we op tijd stoppen met eten. De oplosbare vezels worden gefermenteerd door je gunstige darmbacteriën die alzo anti-inflammatoire korte keten vetzuren produceren en die het risico op overgewicht en diabetes verminderen. De onoplosbare zorgen voor het bulkeffect en de darmperistaltiek. Daarnaast hebben ze heel wat andere heilzame effecten: ze binden cholesterol, toxines en chemicaliën die we opnemen met onze voeding, ze voeren ook een te veel aan oestrogenen af (geproduceerd door het vetweefsel, aangemaakt uit cholesterol , link met hormoongevoelige kankers). In het paleolithisch tijdperk at de mens tot wel 100 gram vezels per dag, nu komt de westerse mens aan amper 20 gram vezels.

Het woord suikers moet aldus altijd genuanceerd worden wil je correct zijn in je berichtgeving. Suiker is de meest efficiënte energiebron van ons lichaam, en de enige energiebron voor onze hersenen. De reden dat de mens zijn brein verder is gaan ontwikkelen heeft hoogstwaarschijnlijk voor een belangrijk deel te maken met het feit dat hij fruit, granen en peulvruchten is gaan eten. Dierlijk voedsel dat rijk is aan verzadigde vetten doet onze bloedvaten dicht slibben en ondermijnt de bloedcirculatie in al onze organen en hersenen, de reden van functieverlies.

Snelle suikers zijn inderdaad nefast: ze verstoren de darmflora en de snelle opname in het bloed zorgt voor een hoge insuline productie. Wetende dat tumorcellen ook gek zijn op suikers en dat een kankercel 16x meer insulinegevoelige receptoren heeft dan een normale cel (insulinereceptoren en IGF receptoren die ook door insuline kunnen geactiveerd worden) maakt dat door snelle suikers te eten je de kankercellen die we , gezien onze toxisch gepollueerde omgeving waarschijnlijk allemaal hebben, extra in de watten leggen. 10% van de 287 chemische stoffen die men de dag van vandaag terug vindt in het navelstrengbloed van baby's en moedermelk zijn carcinogeen.

Dit is de link tussen ons voedingspatroon en welvaartsziekten. Ook auto-immuunziekten hebben dezelfde basis en er zijn al tal van casussen beschreven van genezing van reumatoïde arthritis, remissie van MS... op korte tijd met een whole-food plant based voedingspatroon, bijvoorbeeld cardiologe Monika Agarwall , director of cardiovascular nutrition at University of Florida in Gainesville) https://www.forksoverknives.com/rheumatoid-arthritis-plant-based-diet-cardiologist/#gs.5449jv

Dit alles zou basiskennis moeten zijn voor alle artsen om patiënten de juiste adviezen te kunnen geven.

Vandaag waren meer dan 1100 artsen van over de hele wereld aanwezig op het International Plant-Based Nutrition Healthcare Conference in het Oakland Marriott City Center (Californië) om zich bij te scholen in de materie.

Artikel  van Emily Nazionale gepubliceerd in Artsenkrant  op 13/9/2019  naar aanleiding van interview over artsen en duurzaamheid:

We leveren steeds meer inspanningen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Aan Artsenkrant vertellen enkele artsen en artsen in spe hoe zij proberen om duurzaam te leven. Huisarts Annelies Moons (54 jaar) gooide haar voedingspatroon om.

Het was de documentaire 'Blackfish' die Annelies Moons zo'n zes jaar geleden deed stilstaan bij haar leven en levensstijl. "Ik hou enorm van de onderwaterwereld. Dolfijnen en orka's zijn prachtige dieren." Maar het lot dat Tilikum was vergaan, de orka die zowat zijn hele leven in gevangenschap leefde en in 2010 zijn verzorger doodde tijdens een show, raakte haar diep.

Vanaf dat moment besloot dr. Moons zich in te zetten voor het sluiten van alle dolfinaria in Europa, vertelt ze. "Een grootse demonstratie in Brussel in 2013, getrokken door voormalig dolfijnentrainer Ric O'Barry, veranderde mijn leven op slag. Die dag werd ik dierenrechtenactiviste en vegetariër."

Verjongingskuur

Annelies Moons: "Omdat ik gezond wilde koken voor mijn gezin, begon ik me te verdiepen in plantaardige voeding. Via via kwam ik in contact met professor Peter Clarys van de VUB die me een wetenschappelijk artikel bezorgde over dierlijke eiwitten en verzuring van het lichaam. Mijn literatuurstudie kon beginnen." Ondertussen nam dr. Moons deel aan acties van Animals Rights en Bite Back. "Daar kwam ik in contact met veganisten. Zes maanden nadat ik vegetariër werd, zette ik dan ook de stap naar veganisme."

Geleidelijk aan kreeg het nieuw eetpatroon van dr. Moons vorm. Naast haar uitgebreid literatuuronderzoek, volgde ze ook een online opleiding 'Plant-Based Nutrition van biochemicus en voedingsgeleerde T. Colin Campbell aan Cornell University, New York. Vandaag eten de huisarts en haar gezin vetarm whole food plant-based (WFPB).

"Concreet houdt dit in: peulvruchten, volkoren granen, groenten, fruit, noten en zaden - kortom zo min mogelijk bewerkt voedsel alsook wat betreft geraffineerde vetten." Sinds ze op deze manier eet, voelt ze zich fitter en ziet ze er ook veel beter uit, zegt Annelies Moons. "Het is een ware verjongingskuur voor je lichaam."

Dokter Moons legt uit: "Je hebt veel meer energie en daardoor minder slaap nodig. Je darmflora vaart goed bij de grote hoeveelheid vezels die je opneemt, wat dan weer je immuniteit en psychische gezondheid ten goede komt. De grote hoeveelheid vitaminen, mineralen, antioxidanten, samen met een minimale opname van pro-inflammatoire vetten, verzadigde vetten en geraffineerde suikers zorgen ervoor dat je opneemt wat je lichaam écht nodig heeft. Verder word je met dit voedingspatroon ook minder blootgesteld aan vetoplosbare polluenten en hormoonverstoorders via dierlijke vetten uit het milieu."

Patiënten motiveren

De huisarts schreef al tal van opiniestukken en blogartikels over haar verandering van voedingspatroon - "zeg maar levensstijl" - en kreeg daar naar eigen zeggen veel positieve reacties op uit academisch en medisch milieu. Helemaal overtuigd van haar voedingspatroon, probeert de huisarts ook patiënten te motiveren om gezonder te eten en te leven. "Maar als je iemand goed wil informeren, ben je algauw twee uur bezig. En artsen hebben het al zo druk. Bovendien bestaat hier geen nomenclatuurnummer voor." Patiënten die voedingsadvies wensen, kunnen daarvoor bij dr. Moons een aparte consultatie boeken. De huisarts geeft ook vaak lezingen en via sociale media krijgt ze veel voedingsgerelateerde vragen, bv. van veganisten. Volgens haar ligt de sleutel tot het aannemen van een nieuw voedingspatroon en daarbij horende levensstijl dan ook in kennis. "Als mensen weten en begrijpen waarom ze zich met dit eetpatroon gezonder zullen voelen, en hoe ze tegelijkertijd op deze manier bijdragen tot een beter milieu, dan zullen ze de switch wel maken", gelooft dokter Moons. Nog beter is natuurlijk als je die kennis over gezonde voeding kan demonstreren, en daarom wil de huisarts in de toekomst ook kookworkshops organiseren.

Annelies Moons vertelt zeer gepassioneerd, bij momenten zelfs een tikkeltje hevig. "Uiteraard respecteer ik het wanneer mensen er een andere levensstijl op na houden - zij bezitten nog niet alle kennis om gezonder te kunnen leven." Met de jaren heeft de huisarts een aantal patiënten niet meer zien terugkeren. "Als ik bij een patiënt met een hoge bloeddruk en ontregelde diabetes de medicatie moet verhogen, dan zeg ik: als u zo verder doet, zal u steeds meer medicatie nodig hebben, maar het is niet de medicatie die u zal beter maken." In eenzelfde adem wijst dr. Moons op de enorme hoeveelheid medicatieresten die in het milieu terechtkomen en onze omgeving schaden. Of ze ooit weigert om geneesmiddelen voor te schrijven? "Neen, ik schrijf ze wel voor, maar wat ik erbij vertel, is er voor sommige patiënten te veel aan."

"Als arts heb ik 25 jaar op een verkeerde manier gewerkt", gaat Annelies Moons verder. "Omdat ik niet beter wist. In de opleiding geneeskunde leren we over ziektes, hun symptomen en hoe we ze moeten behandelen. Maar niet over hoe we de eigenlijke oorzaak van aandoeningen kunnen aanpakken." De huisarts gaat zelfs zo ver te stellen dat patiënten informatie bijbrengen over voeding en levensstijl, bewust onthouden wordt aan artsen in opleiding. Volgens dr. Moons moet er in het curriculum veel meer aandacht zijn voor voedingsleer, in principe zelfs al vanaf het hoger middelbaar onderwijs. Immers, kennis is koning, zo besluit de huisarts.

E.N.

Interview  voor de Gazet van Antwerpen op 12/9/2019 naar aanleiding van de brief aan de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België over veganisme bij zwangere en zogende vrouwen en jonge kinderen. (zie pagina kinderen en WFPBD)

Is veganisme nu wél of niet schadelijk voor jouw lichaam? Wetenschappers geraken er niet uit
België
Een alarmerend advies van de Académie Royale de Médecine de Belgique (ARMB) over veganisme wordt door een internationale groep van honderd wetenschappers betwist, onder wie dokter Annelies Moons uit Hulshout. "Het probleem is een gebrek aan kennis over plantaardige voeding in de medische wereld", zo zegt Moons.

Steeds meer mensen eten veganistisch. In België zou vandaag 3% van de kinderen veganistisch worden opgevoed. Een onrustwekkende tendens, schreef de AMRB eerder dit jaar in een rapport. Want het schrappen van dierlijke ingrediënten uit het dieet van kinderen zorgt volgens de Académie voor een gebrek aan stoffen die essentieel zijn voor de ontwikkeling van het lichaam. Dat zou dan onder meer kunnen leiden tot groeiachterstand, psychomotorische achterstand of ondervoeding.
Een honderdtal wetenschappers betwist nu dat negatieve advies van de AMRB. Onder wie dokter (en aanhanger van de veganistische levensstijl) Annelies Moons uit Hulshout. "Dit advies steunt op verkeerde informatie. Wij geloven juist dat een gevarieerd en uitgebalanceerd veganistisch voedingspatroon net gunstig is voor de gezondheid, ook die van kinderen. Het probleem is een gebrek aan kennis over plantaardige voeding in de medische wereld", zo zegt Moons.

Antwoord op welvaartsziekten
Moons stelt dat veganisme een antwoord kan bieden op welvaartsziekten zoals obesitas, diabetes en bepaalde hart- en vaataandoeningen. "Een veganistisch eetpatroon afkeuren terwijl we tot nu toe geen bewijs voor de risico's ervan hebben, is gewoonweg het verspreiden van verkeerde informatie."
Het probleem schuilt hem volgens Moons vooral in het feit dat mensen onvoldoende worden ingelicht over het 'wholefood, plantbased-verhaal': het veganistische voedingspatroon dat een dagelijkse opname van voldoende gevarieerde hoeveelheden fruit, groenten, volkoren granen, peulvruchten en bronnen van gezonde onverzadigde vetten voorschrijft. "Af en toe een stukje vlees kan geen kwaad, maar het is niet noodzakelijk. Wat ons lichaam nodig heeft en wat niet zou basiskennis moeten zijn. De overheid en scholen spelen daar een belangrijke rol in. Maar ook een organisatie als Kind en Gezin zou beter moeten ingelicht zijn over een gezonde, veganistische levensstijl, zodat ze ouders die dat willen hierover vanaf de geboorte van hun kind kunnen informeren."
Gezond verstand

Michaël Sels, hoofddiëtist bij het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA), nuanceert de discussie. "Voedingsonderzoek is nog relatief jong. Als we het effect van voedingsstoffen zoals bijvoorbeeld Omega 3 op ons lichaam onderzoeken, dan is de bewijsfactor hoog. Kijken we naar een volledig voedingspatroon, zoals veganisme, dan spelen er zo veel verschillende factoren mee, dat de bewijsfactor van deze onderzoeken ernaar een stuk lager ligt."
Wat we wél weten, is welke voedingsstoffen ons lichaam nodig heeft, zegt Sels. "En alle restricties vormen dan een risico op tekorten. Of het nu gaat over het niet meer eten van dierlijke producten, of het bannen van koolhydraten. Verklein je je aanbod aan voedingsmiddelen, dan moet je op zoek naar volwaardige alternatieven. En dan kan veganisme perfect, alleen moet je rekening houden met bepaalde factoren. Zo neem je minder op van plantaardig ijzer dan van dierlijk ijzer. Een veganist zal zijn ijzerinname dus met 20% moeten verhogen."
En hoe jonger kinderen, hoe fragieler het evenwicht. "Een zuigeling heeft sowieso al een beperkt eetpatroon. Ga je dan dierlijke melk schrappen en die vervangen door quinoa- of boekweitmelk, dan is de impact ervan heel groot."
Sels pleit dan ook voor gezond verstand. "Je kan perfect een gezond eetpatroon hanteren en af en toe dierlijke producten eten. Steeds vaker zien we ook de term orthorexia opduiken, het té gezond willen zijn en jezelf daardoor uiteindelijk schaden. Mensen doen ook vaak aan cherry picking, ze kiezen wat hen aanstaat en creëren daardoor een onevenwichtig eetpatroon."

Elien Van Wynsberghe 

              Tegen de stroom in (opinie huisarts)

https://www.mediquality.net/nl/web/MediQuality/-/t-1382

• BRUSSEL 17/01 - Dr Annelies Moons, huisarts: "We kunnen onze welvaartsziekten ook anders aanpakken. Er is nog niemand genezen van diabetes, coronair lijden, hypertensie.... door de medicatie die hij daarvoor inneemt."
  

Pfizer zet het onderzoek naar nieuwe medicatie voor de ziekte van Alzheimer stop. De inname minimaliseren van vetoplosbare toxische polluenten, die we voornamelijk opnemen via dierlijke vetten in de voeding, is waarschijnlijk de meest efficiënte manier om Alzheimer, Parkinson, heel wat kankers en andere welvaartsziekten te voorkomen.

Het vermijden van de consumptie van dierlijk voedsel dat rijk is aan verzadigde vetten zou ook de incidentie van hart- en vaatziekten enorm doen dalen, onze bloedvaten zouden terug open komen, de doorbloeding van de hersenen en de nierfunctie zou verbeteren en niet- insuline afhankelijke diabetes type 2 zou verdwijnen. Dierlijke eiwitten veroorzaken metabole acidose wat uiteindelijk leidt tot hyperuricemie, een verhoogd cardiovasculair risico en verlies van calcium via de urine.

De mogelijke link tussen BMAA (β-N-methylamino-L-alanine) , een neurotoxine geproduceerd door blauwalgen en ALS is een interessant voorbeeld . De veeteelt is niet alleen verantwoordelijk voor even veel broeikasgassen als alle vervoer samen maar speelt een belangrijke rol in het probleem van de eutrofiëring. Nitraten en fosfaten uit de mest van de dieren en kunstmest gebruikt om de gewassen te telen om die dieren te voeden komen via het oppervlaktewater en rivieren in zee terecht, zorgen voor algenbloei (ook blauwalgen ) en veroorzaken uiteindelijk dode zones aan onze kusten waar geen vis meer leeft. Vissen nemen deze cyanobacteriën op, haaien stockeren BMAA vooral in hun vinnen.

Via het oppervlaktewater komen alle polluenten die de mens in het milieu loost (ook uitgeplaste metabolieten van medicatie !) in zee terecht, ze worden gebonden aan de vetten in vis en via vismeel komen ze terecht in veevoeder, en alzo in vlees en dierlijke zuivel. Vorige week nog in het nieuws, de microplastics in tandpasta en cosmetica die op ons bord terecht komen vanuit de zee. Wij stapelen vetoplosbare pcb's , hormoonverstoorders, brandvertragers, pesticiden, zware metalen ... op in onze eigen vetten en hersenen, geven ze in utero en via onze moedermelk door aan onze nakomelingen.

Kankerverwekkende stoffen, stoffen die ook de ontwikkeling van het zenuwstelsel beïnvloeden, die onze vruchtbaarheid doen dalen, toxisch zijn voor lever en schildklier. Een baby die borstvoeding krijgt, neemt de meeste brandvertragers op per kg lichaamsgewicht met zijn voeding van heel de populatie. Onze moedermelk bevat meer pcb's dan vlees. Er gaan terecht stemmen op om borstvoeding te beperken tot 3 maanden na de geboorte. Er wordt geschat dat het 30 tot 40 jaar zou duren eer die stoffen uit ons lichaam uitgewassen zijn. We doen met z'n allen aan bioaccumulatie.

Het is aangetoond dat een goed uitgebalanceerd volledig plantaardig voedingspatroon met max. 10 -15% vetten (voornamelijk onverzadigde) ook de groei van tumoren kan afremmen door overvloedige opname van antioxidanten en natuurlijke angiogenese inhibitoren.

De enige efficiënte manier om onze welvaartsziekten te bestrijden is de oorzaak aanpakken: ons verkeerd voedingspatroon. Er is nog niemand genezen van diabetes, coronair lijden, hypertensie.... door de medicatie die hij daarvoor inneemt. We vergiftigen onze planeet met al die chemische troep die uiteindelijk enkel maar levensverlengend werkt. Het kost ons gezondheidssysteem bovendien massa's geld.

Er wordt geschat dat 1 overlijden op 3 te wijten is aan de bijwerkingen van medicatie. Waar zijn we in godsnaam mee bezig. Een switch naar een "Whole Food Plant Based Diet" met zo min mogelijk bewerkt voedsel en arm aan vetten heeft aangetoond hypertensie, diabetes, coronair lijden en overgewicht te doen verdwijnen op korte termijn.

Dierlijke eiwitbronnen moeten we leren vervangen door de eiwitrijke peulvruchten die bovendien ook vezels aanbrengen (gezond darmmicrobioom) en trage suikers (energie). Gezonde onverzadigde vetten halen we uit een handje noten per dag en 1 tot 2 soeplepels gebroken lijnzaad. Bessen en kruiden als kurkuma zijn krachtige antioxidanten. Groene bladgroenten zijn een bron van NO en werken alzo vaatverwijdend. Ons lichaam heeft een enorm recuperatievermogen. We moeten het alleen de kans geven om dit te verwezenlijken door het de juiste voedingsstoffen te geven.

Dierlijke producten uit ons bord laten vermindert daarnaast ook aanzienlijk de uitstoot van broeikasgassen, zorgt ervoor dat de hongerigen in de wereld kunnen gevoed worden ( 7 kg mais en granen voor het dier leveren 1 kg vlees op !), dat het ecosysteem in de oceanen de kans krijgt om misschien een beetje te herstellen en dat de watervoorraden minder moeten aangesproken worden. (1 kg vlees = 3 maanden douchen).

Mijn literatuurstudie over plantaardige voeding begon met een artikel dat ik kreeg van Professor Peter Clarys ( VUB ) over verzuring van het lichaam door consumptie van dierlijke eiwitten . Begin 2017 heb ik de online opleiding gevolgd van T. Colin Campbell (Cornell University New York) https://nutritionstudies.org/courses/plant-based-nutrition/ Een man die 30 jaar onderzoek gedaan heeft naar de link tussen voeding en gezondheid. De lobby van de industrie en politiek was een hoofdstuk apart. Deze opleiding heeft mij de ogen geopend. Wij artsen zijn opgeleid tot marionetten van de farmaindustrie. Nooit hebben wij in onze opleiding voedingsleer gehad, de sleutel tot primaire preventie, en voor een belangrijk deel ook heling, van ziekten. Ook diëtisten worden gesponsord om melk , kaas en yoghurt te promoten als onderdeel van een gezond voedingspatroon. De invloed van de farma-, vlees-, zuivel- en frisdrankindustrie is enorm. Zij teren allemaal op de zieke, aan suiker, vlees en kaas verslaafde mens.

Als veganist door het leven gaan is echter niet makkelijk. Je wordt vaak beschouwd als een alternatieveling. Mensen begrijpen niet waarom wij zo gedreven zijn om meer rechten voor dieren op te eisen, waarom aanschuiven aan een tafel waar dierlijke produkten worden geserveerd niet zo evident is. Het begon allemaal met een internationale actie tegen de dolfinaria aan het Atomium in Brussel in juni 2014, om met mijn geweten in het reine te komen. Ondertussen ben ik één van de vele gedreven dierenrechten activisten in België. Ik voel me vitaler dan ooit, heb massa's energie en minder slaap nodig.

In april gaan we voor de eerste keer naar het Vegmed in Berlijn, een medisch congres over plantaardige voeding en gezondheid. In Amerika is er de Physicans Committee for Responsable Medicine, een organisatie van artsen die onder andere congressen organiseert om collega's te sensibiliseren. In Europa wil men nu een gelijkaardige organisatie oprichten. De beweging groeit wereldwijd.

Over de auteur

Dr. Annelies Moons is huisarts te Hulshout, UIA 1989, Zij was secretaris KDHO (Koninklijke Dokterskring Heist op den Berg en Omstreken) van 2002 tot 2018.

Ter info:

• De documentaires "What the health" 2016 en " Eating you alive" zijn twee aanraders (te zien op Netflix).
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4334623/
• https://www.telegraaf.nl/financieel/1530632/bedrijven-eisen-overheidsmiljarden-om-mensen-minder-vlees-te-laten-eten

Auteur: Dr. Annelies Moons Bron: MediQuality

Koemelk is goed voor een kalf, niet voor een mens

Dat koemelk nog altijd gepromoot wordt, zit Annelies Moons niet lekker. Verrijkte, ongezoete sojadrank is veel gezonder voor peuters.

ANNELIES MOONS

Huisarts

In een artikel in deze krant pleit een moeder voor gewone koemelk in plaats van groeimelk(DS 24 juli). Maar niets is zo onnatuurlijk als melk van een andere diersoort drinken. Moedermelk is soortspecifiek, het is een product dat Moeder Natuur heeft gecreëerd om de baby in de eerste levensfase van alle noodzakelijke nutriënten te voorzien, aangepast aan de leeftijd van de baby en de soort. Koemelk is aangepast aan de behoeften van het kalf, geitenmelk aan die van een pasgeboren geit. Onze moedermelk is de beste voeding voor een pasgeboren baby. Borstvoeding bevat bovendien antistoffen die de pasgeborene beschermen tegen infecties.

Moedermelk doet de baby in korte tijd snel groeien, daarna hebben we geen behoefte meer aan die grote hoeveelheid nutriënten. Een geit verdubbelt zijn gewicht in 19 dagen, een kalf in 47 dagen, een menselijke baby in 180 dagen. Het kalf groeit sneller omdat koemelk drie keer meer eiwitten bevat dan onze moedermelk.

Diabetes en obesitas

Er zijn heel wat redenen om geen koemelk te drinken. Zo werkt zuivelconsumptie obesitas in de hand. Zuivelproducten, vooral kaas, bevatten veel vetten. Dat zijn voornamelijk ongezonde verzadigde vetten (de belangrijkste oorzaak van aderverkalking). Twintig procent van de calorieën in halfvolle melk zijn verzadigde vetten, tien procent onverzadigde vetten.

Wie een vetrijk voedingspatroon heeft, loopt ook meer risico op diabetes. Vetten stapelen zich op in de spiercellen en de lever, die resistent worden tegen de werking van insuline. Daardoor wordt glucose niet meer opgenomen in de spiercellen om te functioneren als energiebron, maar blijft ze in de bloedbaan circuleren.

Dierlijke eiwitbronnen (vis, vlees en zuivel, vooral kaas) verzuren het lichaam, wat aanleiding geeft tot spiermassaverlies, een verhoogd urinezuurgehalte in het bloed (gerelateerd aan jicht, hart- en vaatziekten en herseninfarcten) en calciumverlies via de urine (vorming van nierstenen). Dat laatste verklaart waarom dierlijke zuivelproducten botontkalking in de hand werken in plaats van onze botten sterker te maken.

Plantaardig voedingspatroon

Via dierlijke vetten nemen we ook heel wat toxische, kankerverwekkende stoffen op die de mens in het milieu dumpt. Pcb's, dioxines, brandvertragers, zware metalen, microplastics, pesticiden en uitgeplaste restanten van medicatie komen via het oppervlaktewater in zee terecht. Ze zijn veelal vetoplosbaar en worden gebonden aan de vetten in vis. Dertig procent van wat de mens uit de oceaan haalt, wordt vermalen tot vismeel en dient als veevoeder en voeder voor kweekvis. Daardoor komen al die verontreinigende stoffen voornamelijk via dierlijk voedsel op ons bord terecht. Zuivel bevat meer vetten dan onbewerkt vlees en is daardoor ook meer verontreinigd.

De mens staat boven aan de voedselketen in dat proces van bioaccumulatie. De zwangere vrouw geeft die toxische stoffen in de baarmoeder en na de bevalling via de vetten in haar moedermelk door. Daardoor wordt een kind vandaag geboren met meer dan 200 chemische stoffen in zich die niet thuishoren in het menselijke lichaam. Ik ben een absolute voorstander van borstvoeding, maar raad aan om het maximaal zes maanden te geven.

Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen vanaf de geboorte ook volledig plantaardig kunnen worden gevoed, en dat dat een positief effect heeft op de gezondheid in het verdere leven. Een goed uitgebalanceerd plantaardig voedingspatroon bestaande uit volkoren graanproducten, peulvruchten, groenten, fruit, noten en zaden verlaagt het risico op diabetes en heeft een goede invloed op de darmflora. Moeders kunnen hun peuters dus ook een verrijkte, ongezoete sojadrank geven met gezonde onverzadigde vetten, kwalitatief goede eiwitten en evenveel calcium als koemelk.

Het westerse voedingspatroon maakt dat kinderen vandaag de eerste tekenen van aderverkalking vertonen als ze tien jaar zijn. Kies voor een plantaardig voedings­patroon, dat is beter voor mens, dier en planeet.

Gerelateerd artikel: "Is Raw Milk Better for You? What About Goat Milk?"

https://nutritionstudies.org/is-raw-milk-better-for-you-what-about-goat-milk/?fbclid=IwAR3s5uP7JfiMBVVLsx8v42TjFSY908M2070Utwchb6aiZzuZqrwibKXrRPw

Eet je gezond: Plantaardige voeding als medicijn

https://weekend.knack.be/lifestyle/culinair/eet-je-gezond-plantaardige-voeding-als-medicijn/article-normal-1419535.html (Natacha Michiels , Freelance journaliste)

Kan een plantaardig voedingspatroon (chronische) ziekten genezen?

Steeds meer onderzoeken wijzen uit dat plantaardige voeding onze gezondheid kan verbeteren. Vooral bij hart- en vaatziekten, diabetes, obesitas, hoge bloeddruk en hoge cholesterol zijn de resultaten opvallend positief. Het Bellevue Hospital (New York) startte daarom onlangs met een vernieuwend plant-based (piloot)programma, volledig ontworpen voor patiënten met chronische aandoeningen. Kan voeding dan echt ons medicijn zijn?

"Het Plant-Based Lifestyle Medicine Program komt eigenlijk neer op een dieet dat heel prominent aanwezig is," legt dokter McMacken uit aan ABC 7 New York. "En van alle verschillende diëten is een plantaardig dieet een buitengewoon effectieve aanpak. Eerlijk gezegd is het een transformatieve aanpak. We willen de mensen begeleiden in de overgang naar die gezonde levensstijl. Zo kunnen ze zelf chronische ziektes voorkomen, inperken en soms zelfs omkeren."

Bij het programma hoort intensieve begeleiding van dokters, verpleging, diëtisten en life coaches. In de pilootfase zullen er minstens honderd patiënten kunnen intekenen. Na zes maanden volgt een eerste evaluatie.

Eenvoudig, efficiënt én goedkoop

"De belangrijkste oorzaak van de meeste chronische ziekten is inderdaad ons verkeerd voedingspatroon", zegt huisarts Annelies Moons uit Hulshout. Zij volgde een (online) opleiding Plant-Based Nutrition van de Cornell University in New York. "Je hebt langs de ene kant het probleem van te veel snelle suikers, waar veel mensen ondertussen van op de hoogte zijn, maar langs de andere kant is er de overdaad aan dierlijke en bewerkte vetten die zich opstapelen in ons lichaam."

"Kaas kan bijvoorbeeld voor zo'n zeventig procent uit, voornamelijk verzadigde, vetten bestaan. Dat is zelfs meer dan vlees. Vet zet zich vast in de bloedvatwand en veroorzaakt daar ontstekingsreacties die tot aderverkalking leiden. Daardoor vernauwen je bloedvaten, vermindert de kwaliteit van de bloedcirculatie in alle organen van je lichaam, en gaat je bloeddruk de hoogte in. Vetopstapeling in de spiercellen en de lever verstoort de suikerstofwisseling met diabetes tot gevolg. Een hoge vetconsumptie leidt ook tot overgewicht, wat dan weer een belangrijke risicofactor is voor kanker."

Ons lichaam heeft een beperkte hoeveelheid vetten nodig, maar verzadigde vetten kan je dus best zoveel mogelijk vermijden. Ze zijn vooral aanwezig in dierlijk voedsel, maar zitten ook in kokosvet, cacao en palmolie, dat in veel verwerkt voedsel zit.

Volgens onderzoek bevorderen dierlijke vetten ontstekingen, terwijl onverzadigde plantaardige vetten net een ontstekingsremmend effect hebben. Die laatste haal je bij voorkeur uit volwaardig plantaardig voedsel zoals olijven, noten, soja en zaden. Zo neem je ondertussen ook heel wat andere gezonde nutriënten op: vitaminen, mineralen, vezels, antioxidanten en noodzakelijke eiwitten.

"Op dit moment zijn er nog veel mensen die niet willen horen dat overschakelen op een goed uitgebalanceerd plantaardig voedingspatroon de meest efficiënte manier is om hun ziekte aan te pakken", zegt Moons. "We gaan ervan uit dat alles snel opgelost raakt door een pilletje te nemen, maar zo werkt het niet. Met de meeste medicatie behandel je symptomen, maar geen oorzaken. Uit onderzoek blijkt nochtans dat gezonde plantaardige voeding de eenvoudigste, meest efficiënte én goedkoopste manier is om je risico op de meest courante welvaartsziekten te doen dalen."

Darmflora als basis van onze gezondheid

Na vier jaar volledig plantaardig eten en met zo weinig mogelijk bewerkte vetten, heeft Moons haar darmflora in kaart laten brengen bij de KU Leuven. Daar loopt sinds 2015 het Vlaams Darmflora Project, waarbij meer dan drieduizend Vlamingen hun stoelgang lieten onderzoeken. "Mijn darmflora is totaal verschillend van die van de gemiddelde omnivoor. Ik heb het typisch microbioom dat eigen is aan een vezelrijk voedingspatroon".

Onderzoekers ontdekken steeds meer verbanden tussen onze darmbewoners en onze algemene gezondheid. Er huizen rond de honderd biljoen (!) bacteriën in onze darmen, vooral in de dikke darm. Samen hebben ze een gewicht van één tot drie kilogram. Snelle suikers, kunstmatige zoetstoffen en vetten dragen bij tot de groei van slechte bacteriën in onze darmen. Naast voeding hebben ook bepaalde medicijnen, stress, slaaptekort en te weinig lichaamsbeweging een negatieve invloed op de darmflora.

Als er te veel slechte bacteriën zijn kan onze darmwand stoffen uit onze voeding beginnen doorlaten die eigenlijk niet thuis horen in ons lichaam: chemicaliën, pesticiden, zware metalen, allergenen, microplastics, ... "Men spreekt dan van een lekkende darm of 'leaky gut'", zegt Moons. "Ons afweersysteem reageert daarop en wetenschappers zien nu ook een mogelijk verband met het ontstaan van auto-immuunziekten zoals de ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa, eczeem, psoriasis, astma, reuma en MS."

Naast fysieke klachten kan een verstoorde darmflora ook een serieus effect hebben op je mentale gezondheid. Negentig procent van het gelukshormoon (serotonine) in ons lichaam, bevindt zich in onze darmen. Dit hormoon is ook belangrijk voor een goede slaapkwaliteit. Slechte bacteriën produceren eiwitten die negatieve effecten hebben op onze hersenen.

Vezels, vezels en vezels

"Met een voedingspatroon dat bestaat uit volkoren graanproducten, peulvruchten, noten, zaden, groenten en fruit krijg je de noodzakelijke hoeveelheid vezels binnen", zegt Moons. "Die zorgen ervoor zorgen dat de goede bacteriën, die ontstekingsremmend werken, goed floreren. Het westers voedingspatroon brengt amper de helft van de minimum aanbevolen hoeveelheid vezels (29 gram/dag) aan en bevat te veel vetten, geraffineerde suikers en graanproducten. Die combinatie geeft ongezonde bacteriën de kans om de overhand krijgen."

"Vezels hebben ook een bulkeffect. Ze zorgen voor een verzadigingsgevoel, een tragere maaglediging en daardoor een betere opname van nutriënten in de dunne darm. Ze binden cholesterol en schadelijke chemicaliën in ons voedsel zodat die met de stoelgang verwijderd worden, zorgen dat de ontlasting vlotter verloopt en zijn voedsel voor gezonde darmbacteriën."

"Dierlijke producten zijn rijk aan vetten en cholesterol en bevatten geen vezels. Daardoor ga je veel meer calorieën opnemen voor je verzadigd bent. Met een vetarm gevarieerd vezelrijk plantaardig voedingspatroon kun je op een gezonde manier je maag vullen, zonder te veel calorieën op te nemen."

Weet wat je eet: plantaardig betekent niet automatisch gezond

Hoe meer plantaardig je eet, hoe beter voor je gezondheid dus, maar je moet het wel goed aanpakken. Om van een omnivoor voedingspatroon over te stappen naar een plantaardig grijpen beginnende veganisten meestal naar vleesvervangers. Er zijn heel goede producten op de markt, maar anderen bevatten te veel vetten, suiker en zout, en weinig eiwitten. Als je toch kiest voor vleesvervangers dan zorg je er volgens Moons best voor dat ze minder dan tien procent vetten en minstens tien procent eiwitten bevatten.

"Vleesvervangers maken de overgang gemakkelijker, maar uiteindelijk is het de bedoeling dat je evolueert naar volwaardige, natuurlijke producten. Plantaardige voeding biedt zoveel variatie aan smaken en mogelijkheden... Het enige wat je moet doen is jezelf informeren, veel groenten kopen en durven experimenteren en combineren, ook met kruiden. Het is helemaal niet moeilijk!"

"Alle nutriënten die aanwezig zijn in vlees en zuivel zijn afkomstig van het plantaardig voedsel dat de dieren hebben gegeten.", gaat Moons verder. "Door gevarieerd plantaardig te eten krijg je meer dan voldoende eiwitten binnen. De meeste omnivoren eten veel te veel dierlijke eiwitten. Die verzuren ons lichaam en kunnen leiden tot het ontstaan van hart- en vaatziekten, botontkalking en nierstenen."

Peulvruchten zoals bonen, kikkererwten en linzen zijn de belangrijkste plantaardige eiwitbronnen. Ze bevatten ook de noodzakelijke vezels en heel veel mineralen. De sojaboon is de enige boon die vetten bevat (de gezonde onverzadigde omega 3 en 6 vetzuren) en daarnaast ook volwaardige eiwitten. Verder is ze rijk aan mineralen zoals ijzer, calcium, kalium en magnesium, en heeft ze beschermende anti-hormonale effecten tegen borstkanker en prostaatkanker.

"Het enige wat je zeker moet aanvullen met een supplement of via verrijkte producten is vitamine B12.", benadrukt Moons. "Dieren die de kans hebben om buiten te grazen nemen vitamine B12 producerende bacteriën op uit de aarde, maar door de manier waarop ze vandaag gekweekt worden zijn ze meestal zelf afhankelijk van supplementen. Daarom kampen ook omnivoren vaak met een tekort."

Cholesterol is enkel aanwezig in dierlijk voedsel. De cholesterol die we nodig hebben om hormonen en gal aan te maken en onze celwanden te verstevigen maakt onze lever zelf aan. Veganisten hebben veel lagere cholesterolwaarden in het bloed dan de meeste Belgen. Als je geen vis eet kan je je hersenfunctie eventueel ondersteunen met een supplement omega 3, bij voorkeur uit algen.

Stap voor stap

Van alle landen in Europa daalt de vleesconsumptie in België het meest. Dat bevestigt ook onderzoek van EVA vzw, dat zich inzet voor plantaardige voeding in ons land. Daaruit blijkt dat jongeren vooral het milieu en dierenwelzijn als reden voorop stellen, terwijl steeds meer oudere mensen hun gezondheid aangeven. Plantaardige voeding is dus in opmars, maar voorlopig eten de meeste Belgen nog elke dag dierlijke producten.

Om consumenten te informeren organiseert EVA vzw twee keer per jaar Try Vegan. Dat is een gratis online coaching programma waarbij je info en tips krijgt over hoe je stap voor stap meer plantaardig kan eten. "Wees niet te streng voor jezelf", zegt woordvoerster Nena Baeyens. "Begin met de dingen die je gemakkelijk kan vervangen, zoals melk en yoghurt. Daar zijn heel veel lekkere alternatieven voor."

"Durf verschillende groenten af te wisselen en te combineren. Op onze website kan je bijvoorbeeld recepten selecteren op niveau en heel gemakkelijk beginnen. Vervang vlees en vis in het begin een aantal keer per week en bouw het zo verder op. En vooral: informeer jezelf! Het is niet omdat je plantaardig eet, dat het daarom automatisch gezond is. Op onze website staat waar je op moet letten. We werken ook samen met een diëtiste die al je voedingsvragen beantwoordt."

Nood aan correcte informatie

Zelfs als arts is het voor Moons niet gemakkelijk om mensen te overtuigen dat een voornamelijk plantaardig voedingspatroon ziekten kan genezen. Het kost tijd om mensen grondig uit te leggen hoe je gezonder kan leven en eten. In de VS zijn er ondertussen medische centra waar ze groepslezingen, kookdemo's, sport- en yoga sessies geven, iets waar Moons hier ook mee wil starten:

"Heel wat mensen nemen veel medicatie, met vaak negatieve bijwerkingen, waarvoor ze dan weer andere medicatie nemen. Toch evolueren hun ziekten steeds verder waardoor de hoeveelheid medicijnen die ze nemen alleen maar toeneemt. De oorzaak wordt niet aangepakt... De huidige voedingsindustrie heeft veel macht en artsen krijgen weinig of geen voedingsleer in hun opleiding. Hun kennis over de impact van voeding op de gezondheid is zo goed als nihil. Ook in het algemene onderwijs zou dat een plaats moeten krijgen."

"Toch ben ik er tegelijkertijd van overtuigd dat heel veel mensen al bezig zijn met gezonder te leven, zeker jongeren", gaat Moons verder. "Je ziet dat ook aan het succes van plantaardige vlees- en zuivelvervangers in de winkels. De combinatie van de milieu- en gezondheidsimpact zet mensen aan tot verandering. De perceptie van de grote massa is dus zeker aan het veranderen, maar de medische wereld moet mee willen om echt een impact te kunnen maken. Ons lichaam heelt zichzelf in veel gevallen, we moeten het alleen de kans geven."

Wie meer wil weten over plantaardige voeding kan terecht op de websites van Annelies Moons en EVA vzw.

https://www.anneliesmoonsdoc.be/

https://www.evavzw.be

OVER KOOLHYDRATEN, VETTEN EN EIWITTEN

Onze voeding dient om ons lichaam van energie te voorzien en van bouwstoffen die het nodig heeft om goed te functioneren, om te groeien, om gezond te blijven. Daarbij maakt men een onderscheid tussen macronutriënten en micronutriënten. MACRONUTRIENTEN zijn voedingsstoffen die in grote hoeveelheden voorkomen in de voeding, het zijn de energieleverende voedingsstoffen. Ze worden ingedeeld in drie groepen: de koolhydraten of suikers, vetten en eiwitten. Vitaminen en mineralen zijn MICRONUTRIËNTEN , voedingsstoffen die in heel kleine hoeveelheden worden opgenomen.

Onze behoefte aan EIWITTEN in de voeding is 0,8 gram eiwit/kg lichaamsgewicht per dag. Voor iemand die volledig plantaardig eet is het 1 gram eiwit /kg lichaamsgewicht per dag omdat niet alle plantaardige eiwitbronnen, met uitzondering van soja, alle essentiële aminozuren (de bouwstenen van eiwitten die we zelf niet kunnen aanmaken) aanbrengen. Door groenten, granen, peulvruchten, noten en zaden te combineren neem je zonder probleem alle essentiële aminozuren op die je nodig hebt om zelf eiwitten te kunnen aanmaken in je lichaam.

Sporters hebben een eiwitbehoefte van 1 tot 1,7 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag.

Een volwassene van 70 kg heeft dus voldoende met 56 gram eiwitten per dag in zijn voeding. 56 gram eiwitten brengen 56 x 4 kcal/gram eiwit = 224kcal aan. Voor een gemiddeld calorieverbruik van 2000 tot 2500kcal /dag betekent dit dat eiwitten gemiddeld ongeveer 10% van onze totale caloriebehoefte per dag vertegenwoordigen. Een typisch westers voedingspatroon bevat tot 17% van de calorieën aan eiwitten en dan voornamelijk dierlijke eiwitten.

Dierlijke eiwitbronnen zoals kaas, vis, vlees en eieren verhogen de zuurbelasting op het lichaam. Een overmatige consumptie hiervan in combinatie met te weinig basisch plantaardig voedsel (groenten en fruit) leidt tot een verstoord zuurbase evenwicht. Het lichaam zal dit bufferen met uitscheiding van calcium in de urine tot gevolg, calcium dat niet beschikbaar is om in onze botten te worden opgeslagen en dat tot niersteenvorming kan leiden. Daarnaast is er een verminderde uitscheiding van urinezuur via de nieren met oplopende urinezuurspiegels in het bloed. Dit veroorzaakt jicht en een hoger risico op hartziekten en herseninfarcten. Ook spiermassaverlies is gerelateerd aan een te hoge opname van verzurend voedsel.

Carnitine , lecithine en phosphatidylcholine, aanwezig in rood vlees en eieren, worden door de darmbacteriën van vleeseters omgezet in Trimethylamine (TMA). De darmbacteriën van mensen die volledig plantaardig eten zetten deze stoffen niet om in TMA. Je type darmflora wordt in belangrijke mate bepaald door je eetgewoonten. TMA wordt in de lever verder geoxideerd tot Trimethylamine N-oxide (TMAO). Deze stof zou ook aderverkalking veroorzaken en alzo het risico op hart-en vaatziekten verhogen.

Ondervoeding treedt op onder de 6% van de calorieën aan eiwitten in de voeding.

De overige 90% van de calorieën worden aldus ingenomen door VETTEN en KOOLHYDRATEN (suikers).

Vetten brengen 9kcal /gram aan, koolhydraten 4 kcal/gram (net zoals eiwitten). De vetten zijn dus de caloriebommen en niet de suikers.

In veel studies over de link tussen voeding en gezondheid wordt geen onderscheid gemaakt tussen snelle of enkelvoudige suikers glucose, sacharose (fruit, suikerbiet), fructose (vruchten suiker), lactose (melksuiker) en de complexe of trage suikers die aanwezig zijn in plantaardige voeding onder vorm van zetmeel (in aardappelen, deegwaren, peulvruchten, rijst, brood, graanproducten, bulgur, couscous, quinoa, inuline in zoete aardappel) en vezels (niet verteerbare koolhydraten) .

Vetten en snelle suikers verstoren de darmflora. Het is aangetoond dat een onevenwichtig darmmicrobioom gepaard gaat met een hogere calorieopname uit de voeding en een hogere secretie van het eetlust opwekkende hormoon grehline in de maag met een verhoogd risico op overgewicht tot gevolg (onafhankelijk dus van de hoeveelheid calorieën in de voeding).

Volkoren graanproducten brengen vezels aan die prebiotica zijn, het voedsel voor de goede darmbacteriën. Het zijn ook de vezels die maken dat deze koolhydraatbronnen trager verteerd worden en de suikerspiegel in het bloed daardoor trager stijgt.

In een Whole Food Plant Based diet zorgt een gevarieerde opname van peulvruchten, groenten, volkoren graanproducten, fruit en een beperkte hoeveelheid, voornamelijk onverzadigde, vetten onder vorm van zaden, een handje noten per dag en een kleine hoeveelheid olijfolie, koolzaad- en/of lijnzaadolie voor de ideale verhouding tussen de verschillende macronutriënten:

                             koolhydraten 70-80% / eiwitten 10% / vetten 10-15%

Met dit nutriënt dens, vezelrijk en caloriearm voedingspatroon hoef je geen calorieën te tellen, heb je geen problemen met overgewicht en zorg je ervoor dat je darmflora in optimale conditie is, wat heel wat bijkomende gezondheidsvoordelen oplevert: minder risico op auto-immuunziekten, diabetes en een algemeen beter psychisch welbevinden.

Voedingspatronen die de opname van koolhydraten sterk beperken zoals ketogene diëten en paleo diëten zorgen voor een grotere opname van vetten en eiwitten. Ze kunnen op korte termijn een belangrijk gewichtsverlies geven en diabetes beter onder controle brengen maar hebben nefaste gevolgen op de gezondheid op langere termijn: sterk verhoogd risico op hart-en vaatziekten en vroegtijdige dood (door verhoogde vetopname), verhoogd risico op botontkalking en breuken (te lage opname van calcium en andere mineralen die van nature aanwezig zijn in plantaardig voedsel) , pancreasontstekingen, insulineresistentie (door verhoogde vetopname), hoge bloeddruk, hoger risico op kanker (hogere vetopname, oxidatief effect van tweewaardig ijzer in vlees op de darmwand, hogere opname van kankerverwekkende polluenten uit het milieu gebonden aan dierlijke vetten in de voedselketen, lagere opname van beschermende antioxidanten die massaal aanwezig zijn in plantaardig voedsel).

Vergeten we tenslotte niet dat koolhydraten de belangrijkste brandstof zijn voor ons lichaam en de enige brandstof voor onze hersenen. In een ketogeen dieet dat heel arm is aan koolhydraten zal het lichaam overschakelen op vetzuurverbranding en zal de lever ketonen aanmaken als noodbrandstof voor de hersenen wat absoluut geen normale stofwisselingstoestand is .

IJZER EN CALCIUM , OP HUN BEST IN PLANTAARDIG VOEDSEL

Onze voeding dient om ons lichaam van energie te voorzien en van bouwstoffen die het nodig heeft om goed te functioneren, om te groeien, om gezond te blijven. Daarbij maakt men een onderscheid tussen macronutriënten en micronutriënten. Macronutriënten zijn voedingsstoffen die in grote hoeveelheden voorkomen in de voeding, het zijn de energieleverende voedingsstoffen: de koolhydraten of suikers, vetten en eiwitten. Micronutriënten zijn voedingsstoffen waarvan minder dan een gram per persoon per dag via voedsel wordt opgenomen : vitaminen, mineralen en sporenelementen. Het zijn voedingsstoffen die allerlei belangrijke lichaamsprocessen regelen en sturen. De bekendste mineralen in onze voeding zijn calcium, natrium, magnesium, kalium en fosfor. Sommige mineralen hebben we in uiterst kleine hoeveelheden nodig, we spreken dan van sporenelementen, bijvoorbeeld ijzer, fluor, jodium en zink.

Calcium is noodzakelijk voor de ontwikkeling van het beender-, zenuw-, bloed- en spierstelsel. Onze botten zijn de opslagplaats van calcium in het lichaam. De botvorming en de calciumafzetting in het bot is maximaal tijdens de kinderleeftijd, en vooral tijdens de adolescentie. Het is dus reeds vanaf deze leeftijd dat preventie van botontkalking belangrijk is. Omdat de calciumabsorptie daalt met de leeftijd, is een voldoende hoge calciuminname ook bij volwassenen en bejaarden belangrijk. Bijgevolg moet op elke leeftijd aandacht besteed worden aan de opname van voldoende calciumrijk voedsel.

Calcium is in geringe concentraties aanwezig in de lichaamsvochten, maar speelt desalniettemin een rol in talrijke stofwisselingsprocessen: bloedstolling, overdracht van zenuwprikkels, spiersamentrekkingen, doorlaatbaarheid van de celwanden, vrijstelling van hormonen. De calciumbalans in het lichaam wordt bepaald door de hoeveelheid calcium die opgenomen wordt uit de voeding en de hoeveelheid calcium die verloren gaat via de stoelgang en urine. Zowel de opname als het verlies van calcium wordt beïnvloed door interactie met andere voedingsstoffen.

De calciumopname uit de voeding is niet enkel afhankelijk van de hoeveelheid calcium die in de voeding aanwezig is, maar ook van de biologische beschikbaarheid, de mate waarin calcium uit de voeding in de darm wordt opgenomen. Vitamine D en lactose verhogen de opname van calcium in de darm, vezels, phytaten, verzadigde vetzuren en oxalaten hebben het omgekeerd effect. Vezels, phytaten en oxalaat gaan complexe verbindingen aan met calciumzouten waardoor deze niet meer oplosbaar en dus ook niet meer absorbeerbaar zijn. Het oxaalzuurgehalte van spinazie, bieten en rabarber is hoog waardoor de biologische beschikbaarheid van calcium in deze voedingsstoffen eerder laag is.

Groene groenten met een laag gehalte aan oxaalzuren (broccoli, kool, okra en Chinese kool) bevatten calcium met een grote biologische beschikbaarheid (49 tot 61%). Met calcium bereide tofu en verrijkte vruchtensappen bevatten calcium met een goede biologische beschikbaarheid (31 tot 32%). Verrijkte sojamelk, sesamzaad, amandelen en de meeste peulvruchten bevatten calcium met een matige biologische beschikbaarheid (21 tot 27%). Andere plantaardige producten die rijk zijn aan calcium zijn bepaalde zeewieren, bloemkool, brandnetel, postelein, artisjok, peulvruchten, volle ongeraffineerde granen, pompoenpitten, zonnebloempitten, lijnzaad, alfalfascheuten, wortels, agar-agar, peterselie, johannesbrood, andijvie, gedroogde dadels en vijgen, amandel-, pistache- en paranoten en verschillende met calcium verrijkte voedingsmiddelen zoals bepaalde ontbijtgranen en bepaalde sojaproducten.

De calciumopname is efficiënter naarmate de calciuminname lager is en/of de fysiologische behoefte toeneemt, zoals tijdens de adolescentie of bij zwangerschap. Voedingsbestanddelen zoals natrium, cafeïne en eiwitten verhogen de uitscheiding van calcium via de urine en kunnen zo de calciumbalans uit evenwicht brengen.

Eiwitten spelen een belangrijke rol in de PRAL (Potential Renal Acid Load) waarde van voedingsmiddelen. Deze waarde geeft de geschatte zuurbelasting weer van een voedingsmiddel op het lichaam per 100g product en de invloed die het voedingsmiddel heeft op het zuurgehalte van de urine. PRAL wordt uitgedrukt in milli-equivalenten (mEq) H+ per 100 gram voedingsmiddel:

PRAL waarde (in mEq/d) = 0,49 x eiwit (g/d) + 0,037 x Fosfor (mg/d) - 0,021 x Kalium (mg/d) - 0,026 x Magnesium (mg/d) - 0,013 x Calcium (mg/d)

Mineralen zitten in de grond, planten nemen ze op uit de bodem waarin ze geteeld worden. Hoe rijker de bodem, hoe meer voedingsstoffen in planten. De kleine hoeveelheid mineralen in dierlijke producten zijn dan ook afkomstig van het plantaardig voedsel dat de dieren eten. Dierlijke producten (vlees, vis, gevogelte, zuivel en eieren) zijn rijk aan eiwitten en arm aan de mineralen Kalium, Magnesium en Calcium (dit laatste is wel aanwezig in melkproducten). Dit maakt dat een voedingspatroon dat rijk is aan dierlijke eiwitten en arm aan plantaardig voedsel gemiddeld een positieve PRAL waarde zal hebben en het lichaam zal verzuren. Een typisch westers voedingspatroon bestaat voor 17% en meer van de dagelijkse hoeveelheid opgenomen calorieën uit eiwitten, en dan vooral dierlijke eiwitten.

In een goed uitgebalanceerd plantaardig voedingspatroon zullen eiwitten ongeveer 10% van de dagelijkse hoeveelheid opgenomen calorieën uitmaken. Dit, in combinatie met een grote hoeveelheid opgenomen mineralen, zal de PRAL waarde laag tot zelfs negatief houden.

Groenten, fruit en peulvruchten zoals bonen zijn basisch (negatieve PRAL waarden). Noten en graanproducten zijn licht zuurvormend.

Voorbeelden van  PRAL waarden van voedingsstoffen: 

Diet-Induced Low-Grade Metabolic Acidosis and Clinical Outcomes: A Review , Nutrients. 2017 Jun; 9(6): 538. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5490517/

Een goed zuur-base evenwicht is belangrijk voor een gezond lichaam.

Ons lichaam zal verzuring trachten te bufferen. Dit leidt tot het uitscheiden van zure urine en verlies van calcium via de urine, calcium dat niet beschikbaar is om opgeslagen te worden in onze botten en dat aanleiding geeft tot het ontstaan van nierstenen. 

https://nutritionfacts.org/video/flashback-friday-how-to-prevent-and-treat-kidney-stones-with-diet/?utm_source=NutritionFacts.org&utm_campaign=dca20dcb76-EMAIL_CAMPAIGN_2018_12_06_05_39_COPY_01&utm_medium=email&utm_term=0_40f9e497d1-dca20dcb76-24483889&mc_cid=dca20dcb76&mc_eid=7a400ef233

De urinezuur spiegel in het bloed stijgt wat aanleiding geeft tot jicht en verhoogt het risico op hartziekten en herseninfarcten. Ook spiermassaverlies treedt op als gevolg van het verstoord zuur-base evenwicht. Verzuring van het lichaam verhoogt eveneens het risico op metabool syndroom, overgewicht en diabetes type 2.

De consumptie van dierlijke melkproducten (melk, kaas, yoghurt...) beschermt ons dus niet tegen botontkalking (osteoporose) maar werkt dit eerder in de hand.

Ondanks de hoge zuivelconsumptie in de lage landen zijn botbreuken op hogere leeftijd een veel voorkomend probleem. Te kort aan lichaamsbeweging, spiermassaverlies en onvoldoende hoge vitamine D spiegels in het bloed werken dit nog verder in de hand.

IJzer is noodzakelijk voor de productie van hemoglobine, het eiwit dat zorgt voor het transport van zuurstof in het bloed. Ijzer verhoogt de weerstand en de energieproductie en is belangrijk voor de celademhaling.

Plantaardige eiwitbronnen bevatten non-heem ijzer (Fe3+). Dierlijke producten bevatten heemijzer (Fe2+). Ijzer in planten is veel gevoeliger voor zowel stoffen die de opname van ijzer in het maagdarmstelsel belemmeren als voor stoffen die de opname bevorderen. Non-heem ijzer is moeilijker opneembaar dan heem-ijzer. Phytaten, oxalaten, calcium, zink, thee (zelfs sommige kruidentheeën), koffie en bepaalde voedingsvezels verminderen de opname van ijzer in de darm. Een kop thee na een ijzerrijke maaltijd kan de opname van ijzer met 60% verminderen! Phytaten hebben echter ook positieve eigenschappen: het zijn sterke antioxidanten, ze werken cholesterolverlagend en beschermen tegen botontkalking (osteoporose) doordat ze de botafbraak afremmen. Door peulvruchten een nacht te weken en te koken daalt het phytaatgehalte bij bonen met - 50%, bij quinoa met - 61% , bij linzen met -76% . Hierdoor verbetert de ijzeropname. Door te combineren met vitamine C rijke groenten en fruit verbetert de opname van plantaardig ijzer tot praktisch het niveau van tweewaardig ijzer in vlees.

Door rogge, rijst, gierst en taugébonen te laten kiemen daalt het phytaatgehalte met 50%. Ook zuurdesem en andere fermentatieprocessen maken het ijzer meer beschikbaar.

Wanneer je gevarieerd plantaardig eet neem je meer dan voldoende ijzer op: goede ijzerbronnen zijn groene bladgroenten (peterselie, waterkers, spinazie, boerenkool, broccoli enz.), peulvruchten, noten, zaden, gedroogde vruchten, melasse en volle granen. Men ziet zelden bloedarmoede door ijzertekort bij veganisten. Het lichaam past zich op langere termijn automatisch aan bij een lagere ijzerinname: er is een betere opname en minder ijzerverlies. Ui en look verbeteren de opname van mineralen zoals ijzer en zink in de darm. 

Het tweewaardig ijzer in vlees werkt oxidatief op het slijmvlies van de darmwand waardoor het ontstaan van darmkanker in de hand werkt. Rood vlees (rund, varken, schaap) heeft in de nieuwe voedingsdriehoek nog slechts een klein plaatsje helemaal onderaan, dat eet je liefst maar in beperkte hoeveelheden. Er zijn de dag van vandaag geen voedingsstoffen in dierlijke producten die je niet uit planten kan halen. De meeste dieren die de mens op eet zitten opgesloten in stallen en hebben niet de mogelijkheid om vitamine B12 producerende bacteriën uit de aarde op te nemen. Ze zijn zelf afhankelijk van vitamine B12 supplementen in hun voeder. Vitamine B 12 is een wateroplosbaar vitamine dat belangrijk is voor de aanmaak van bloedcellen, voor de groei, voor de werking van het zenuwstelsel, het is noodzakelijk voor de aanmaak van eiwitten en de stofwisseling van koolhydraten en vetten.

Kweekvis krijgt geen algen te eten en bevat daardoor slechts heel weinig omega 3 vetzuren. Omega 3 vetzuren hebben hart beschermende effecten, ze zijn ook noodzakelijk voor de werking van de celmembranen, voor de correcte ontwikkeling en werking van de hersenen, de ogen en het zenuwstelsel. Zij werken bovendien ontstekingsremmend.

Een supplement vitamine B12 en omega 3 uit algen (1 gram EPA+DHA per dag) is voor iedereen aanbevolen. Een bloedwaarde van minstens 400-500 ng/liter vitamine B12 dient te worden nagestreefd en een omega 3 index tussen 8 en 11%. Wat betreft vitamine D is een bloedwaarde van 40 ng/ml een minimum.

Wanneer je dierlijke eiwitten gaat vervangen door plantaardige eiwitten uit peulvruchten, groenten, noten, zaden en volkoren graanproducten krijg je naast de noodzakelijke essentiële aminozuren zo veel andere belangrijke voedingsstoffen binnen (vitaminen, mineralen, gezonde vetten, trage suikers als bron van energie, vezels) die je nodig hebt om je lichaam gezond te houden. Je vermindert ook drastisch je opname van toxische, hormoon verstorende en kankerverwekkende polluenten (Pcb's, pesticiden, microplastics, zware metalen, brandvertragers...) uit het milieu die voornamelijk gebonden aan dierlijke vetten in de voedselketen terecht komen.

Plantaardige voeding in de strijd tegen kanker 

Een goed uitgebalanceerd vetarm plantaardig voedingspatroon (Whole Food Plant Based Diet) doet het risico op het ontwikkelen van verschillende soorten kanker dalen en heeft aangetoond de progressie van bepaalde kankers af te remmen en zelfs om te keren. 

Dit wordt toegeschreven aan de beschermende fytochemicaliën in plantaardig voedsel. Deze fytochemicaliën interfereren met verschillende cellulaire processen die betrokken zijn bij de progressie van kanker , met ontstekingsprocessen die de ontwikkeling van kanker bevorderen, ze gaan de nieuwvorming van bloedvaten in groeiende tumoren (angiogenese ) verhinderen .

Voorbeelden van phytochemicaliën die beschermen tegen kanker zijn:

*Carotenoïden: broccoli, kool , tomaten (lycopeen ) , wortelen, spinazie, sla, abrikozen, sinaasappel

*Phytosterine : zonnebloempitten, tarwekiemen, sesamzaad, pompoenpitten, sojabonen

*Saponinen: sojabonen , pinda's, tomaten, aardappelen, paprika's, aubergines, graanproducten, alle alliumsoorten (ui, look, ...) , thee, spinazie, suikerbiet, asperges

*Glucosinolaten: spruitjes, broccoli, kool, spinazie

*Flavonoïden en fenolzuren : broccoli, kool, tomaten, look , ui, wortelen, spinazie, koolrabi, bonen, sla, abrikozen, appel, sinaasappel, kersen, citroenen, volkoren tarwe

*Fyto-oestrogenen : genisteïne zoals in soja , quercetine zoals in kappertjes lavas , appels , koolsoorten (broccoli, boerenkool, bloemkool), bessen, frambozen, druiven, sperziebonen, knoflook, tomaat , rode ui, groene thee, sint-janskruid, rode wijn, catechines zoals in thee en cacao en naringenine zoals in pompelmoes, lignanen zoals in lijnzaad,sesamzaad

*Protease-inhibitoren: broccoli, spinazie, groene bonen, volkoren tarwe

*Polyfenolen: groene thee, druiven, bessen, granaatappels, bier, wijn, olijfolie, chocolade/cacao, walnoot, pinda , lignanen in lijnzaad, sesamzaad , zonnebloempitten, pompoenpitten, kikkererwten, kool, broccoli ,spruitjes

*Fytinezuren of fytaten: granen, zaden, peulvruchten

*Sulfiet: broccoli, groene kool, ui, look, koolrabi

Polyfenolen, carotenoïden, vitamines A, B, C ,E, koper, ijzer, zink , selenium, saponinen, fenolzuur, catechinen, bioflavonoïden, zijn allemaal antioxidanten die schadelijke vrije radicalen zullen neutraliseren die vrij komen bij oxidatieve stress reacties in het lichaam.

Niet alleen kanker maar ook hart- en vaatziekten , diabetes, reumatische aandoeningen, psoriasis , cataract , degeneratie van het netvlies , parkinsonisme , Alzheimer en dementie zijn ziekten waarbij oxidatieve stress een belangrijke rol speelt in het ziekteproces.

Fyto-oestrogenen , polyfenolen, lycopeen in tomaten, omega 3 vetzuren (walnoten, chiazaad, lijnzaad, koolzaad ) , catechines (groene thee) zijn angiogenese inhibitoren, ze gaan de nieuwvorming van bloedvaten in tumoren tegen en remmen alzo de aanvoer van voedingsstoffen . De klassieke behandeling van kankers bestaat naast operatief ingrijpen en /of radiotherapie uit chemotherapie dat de groei van kankercellen gaat remmen of kankercellen gaat vernietigen of farmaca die de nieuwvorming van bloedvaten naar de tumor afremmen . Heel wat secundaire plantenstoffen kunnen door dit laatste effect tumorgroei terug dringen.

Bescherm jezelf tegen de ontwikkeling van tumoren door dagelijks volgende voedingsstoffen te consumeren:

* kurkuma (1/2 theelepel/dag ) in combinatie met zwarte peper en een beetje vetstof (olijven of olijfolie, koolzaadolie, lijnzaad of lijnzaadolie, noten ) om de opname van kurkuma te verbeteren

* look , ui, sjalot

* broccoli

* spinazie, waterkers, kool ( ½ kop ) = groene bladgroenten

* soja (endadame, droge bonen, tofu, sojadrank, tempeh ...)

* gebroken lijnzaad (1 eetlepel)

* bosbessen, braambessen, frambozen

*champignons

*noten (1 handje)

* groene thee (3 x 250 ml )

Groenten, fruit , noten , zaden, peulvruchten en volkoren graanproducten bevatten meer dan 8000 bioactieve stoffen die ons lichaam gezond maken en houden . Ze versterken elkaars effecten, ze werken synergistisch. Voedingssupplementen die één stof uit deze planten bevatten (vb curcumine uit kurkuma, vitamine C uit citrusvruchten , paprika ) gaan nooit hetzelfde effect hebben als het volwaardige natuurlijke product . 

Het vermijden van aan dierlijke vetten (in vis, zuivel en vlees) gebonden toxische, hormoonverstorende en carcinogene polluenten zoals Pcb's, brandvertragers, zware metalen , pesticiden, microplastics... , het vermijden van dierlijke eiwitten en in het bijzonder zuivel dat de endogene IGF-1 productie verhoogt en celdeling aanwakkert (ook tumorcellen) en het vermijden van tweewaardig ijzer in vlees dat oxidatief werkt op het darmslijmvlies zou het risico op het ontwikkelen van tumoren sterk doen dalen. In combinatie met de beschermende effecten van fytochemicaliën door een overvloedige consumptie van plantaardig voedsel zou de incidentie van kankers in de populatie snel dalen en heel wat gezonde kwalitatieve levensjaren aanbrengen.

Bron: Sekundäre Pflanzenstoffe: Vielseitig Wirksam, voordracht Prof. Dr. Claus Leitzmann ,Vegmed Berlijn 2016

Gerelateerd artikel: "Toegang verboden voor kanker" https://www.seniorennet.be/page/toegang-verboden-voor-kanker

Over belangenvermenging (bijdrage)

Le lait de vache est pour les veaux

Dans un article publié le 25 juillet 2018 dans le journal néerlandophone De Standaard, une mère préconise le lait de vache ordinaire au lieu du lait de croissance. Pourtant il n'y a rien d'aussi contre-nature que de boire le lait d'une autre espèce. Le lait maternel est spécifique à chaque espèce, c'est un produit qui a été créé par la Nature pour fournir au bébé tous les nutriments nécessaires dans la première phase de sa vie, adapté à la fois à l'âge du bébé et à son espèce. Ainsi, le lait de vache est adapté aux besoins du veau, le lait de chèvre aux besoins du chevreau. Le lait maternel est la meilleure nutrition pour un nouveau-né. L'allaitement maternel permet également la transmissions d'anticorps qui protègent le nouveau-né contre des infections.
Le lait maternel permet à l'enfant de grandir rapidement Après cette phase nous n'avons plus besoin de cette quantité importante de nutriments. Une chèvre double son poids en 19 jours, une vache en 47 jours, le bébé humain en 180 jours. Le veau grandit plus vite car le lait de vache contient trois fois plus de protéines que notre lait maternel.

Diabète et obésité
Il y a beaucoup de raisons qui nous poussent à ne pas consommer du lait de vache. La consommation de produits laitiers contribue au développement de l'obésité. Les produits laitiers, notamment le fromage, ont un taux élevé de matières grasses. Il s'agit principalement de graisses saturées malsaines (cause principale de l'artériosclérose). 20% des calories contenues dans le lait demi-écrémé proviennent de graisses saturées, 10% sont des graisses insaturées (1).
Les personnes qui ont un régime alimentaire riche en graisses, courent également plus de risques de développer le diabète. Les graisses s'accumulent dans les cellules musculaires et dans le foie, qui deviennent résistants à l'acion de l'insuline (2). Par la suite, le glucose n'est plus absorbé correctement par les cellules musculaires afin d'être utilisé comme source d'énergie, mais elle continue à circuler dans les vaisseaux sanguins, le résultat étant un taux de glucose trop élevé dans le sang.
Les sources de protéines animales (poisson, viande et produits laitiers, en particulier le fromage) contribuent à l'acidification du corps, entraînant une perte de masse musculaire, une augmentation du taux d'acide uréique dans le sang ( liée à la goutte, les maladies cardio-vasculaires et les infarctus cérébraux) et une perte de calcium dans les urines (avec formation de de calculs rénaux). Ce dernier explique pourquoi les produits laitiers d'origine animale favorisent l'ostéoporose au lieu de renforcer notre ossature.

Régime alimentaire à base de végétaux
Par l'ingestion de graisses d'origine animale nous absorbons également beaucoup de produits toxiques et cancérigènes qui ont été déversés dans l'environnement suite aux activités de la civilisation humaine moderne. Les PCB (3), les dioxines (4), les ignifugeants (5), les métaux lourds, les microplastiques, les pesticides et les résidus de médicaments excrétés par voie urinaire se retrouvent finalement dans les eaux de surface et dans les mers. Ils sont souvent liposolubles (6) et se retrouvent dans la masse graisseuse des poissons de par leur ingestion ou respiration. 30% des poissons capturé dans les océans est transformé en farine de poisson, servant à nourrir le bétail et les poissons d'élevage. Par conséquent, tous ces produits polluants arrivent dans nos assiettes principalement via la nourriture d'origine animale. Les produits laitiers contiennent proportionnellement plus de graisses que la viande non-transformée et sont par conséquent plus fortement pollués.

Dans tout ce processus de bioaccumulation, l'homme se retrouve au sommet de la chaîne alimentaire. La femme enceinte transmet ces produits toxiques dans l'utérus et après l'accouchement ils sont transmis aux nourrissons via le lait maternel. De ce fait, un enfant aujourd'hui nait avec plus de 200 substances chimiques qui n'ont pas leur place dans le corps humain. une convaincue de l'allaitement au sein, mais je conseille de ne le faire que pour une période de six mois maximum.
Les recherches ont démontré qu'il est possible de nourrir les enfants à base d'aliments purement végétaux, et que cela a un effet positif sur leur santé pour le reste de leur vie. Un bon régime alimentaire équilibré qui contient des céréales complètes, des légumineuses, des légumes, fruits, et oléagineux (noix et graines) diminue le risque de diabète et a une influence positive sur la flore intestinale. Les mamans peuvent donc donner à leurs petits une boisson au soja enrichie, contenant des graisses insaturées saines, des protéines de haute qualité et autant de calcium que le lait de vache.
Le régime alimentaire occidental fait que de nos jours, les enfants montrent déjà des premiers signes d'artériosclérose (7) à partir de l'âge de dix ans. Optez pour un régime alimentaire végétal, c'est nettement mieux pour l'humain, l'animal et la planète.

Un médecin généraliste à contre courant

https://www.dieranimal.be/fr/un-medecin-generaliste-a-contre-courant/

BRUXELLES 22/01 - Dr Annelies Moons, médecin généraliste :

« Combattre les maladies de civilisation, on peut aussi le faire autrement. Les médicaments n'ont encore jamais guéri un patient atteint d'un diabète, d'une maladie coronarienne ou d'une hypertension. » 

Pfizer a décidé de mettre un terme à sa quête de nouveaux médicaments contre la maladie d'Alzheimer. Limiter la consommation de polluants toxiques liposolubles, que nous absorbons principalement par l'intermédiaire des graisses animales présentes dans notre alimentation, est probablement le moyen le plus efficace de prévenir l'Alzheimer, le Parkinson, une foule de cancers et bien d'autres maladies de civilisation.

Éviter de consommer des produits d'origine animale riches en graisses saturées abaisserait aussi de façon spectaculaire l'incidence des maladies cardiovasculaires, débouchant nos vaisseaux sanguins, améliorant l'irrigation de notre cerveau et notre fonction rénale et rayant purement et simplement de la carte le diabète de type 2 non-insulinodépendant. Les protéines animales sont responsables d'une acidose métabolique, ce qui débouche au final sur une hyperuricémie, un risque cardiovasculaire accru et une perte de calcium à travers les urines.

Le possible lien entre la BMAA (β-N-méthylamino-L-alanine), une neurotoxine produite par les algues bleues, et la SLA (la sclérose latérale amyotrophique, une maladie de paralysie qui ressemble à la maladie de Parkinson) est un exemple intéressant. Le secteur de l'élevage est responsable non seulement de l'émission d'une quantité de gaz à effet de serre équivalente à celle de tous les modes de transport réunis, mais elle joue également un rôle majeur dans le problème de l'eutrophisation. Les nitrates et phosphates présents dans le fumier des animaux et dans les alternatives artificielles utilisées dans la production du fourrage utilisé pour les nourrir aboutissent en effet dans les eaux de surface et, de là, dans les cours d'eau et les océans, provoquant une prolifération d'algues (notamment d'algues bleues) et, au final, l'apparition le long de nos côtes de zones « mortes » où il ne subsiste plus aucun poisson. Les poissons absorbent ces cyanobactéries, tandis que les requins stockent principalement la BMAA dans leurs nageoires.

Par le biais des eaux de surface, tous les polluants que l'être humain libère dans son environnement (y compris les métabolites de médicaments évacués dans les urines !) finissent par aboutir dans la mer, se lient aux lipides des animaux marins et se retrouvent sous la forme de farines de poisson dans les aliments pour bétail... et, de là, dans la viande et les produits laitiers. La semaine dernière encore, on parlait aux informations des microplastiques présents dans les dentifrices et cosmétiques qui se retrouvent finalement dans nos assiettes après un détour par les océans. Nous accumulons des substances liposolubles - PCB, perturbateurs endocriniens, ralentisseurs de combustion, pesticides, métaux lourds, etc. - dans nos propres graisses et dans notre cerveau et nous les transmettons à nos descendants in utero puis à travers le lait maternel.
Des substances carcinogènes, délétères pour le développement du système nerveux et la fertilité, toxiques pour le foie et la thyroïde. Proportionnellement à son poids, un enfant nourri au sein absorbe la plus haute dose de ralentisseurs de combustion de toute la population et le lait maternel humain contient plus de PCB que la viande, au point que des voix s'élèvent aujourd'hui - et à raison - pour limiter l'allaitement aux trois premiers mois de vie. On estime qu'il faudrait 30 à 40 ans pour éliminer complètement ces substances de notre organisme. Nous faisons tous de la bioaccumulation.

Il a été démontré qu'une alimentation équilibrée à base exclusivement de produits végétaux et comportant au maximum 10 à 15 % de lipides (principalement insaturés) peut également freiner la progression tumorale grâce à ses abondants apports en antioxydants et inhibiteurs naturels de l'angiogenèse.

La seule manière efficace de combattre les maladies de civilisation est de prendre le mal à la racine en s'attaquant à notre mode alimentaire erroné. Les médicaments n'ont encore jamais guéri personne d'un diabète, d'une maladie coronaire ou d'une hypertension. Toutes ces crasses chimiques dont le seul effet est finalement de prolonger l'existence empoisonnent notre planète, pour ne rien dire encore de leur coût pour notre système de santé.

Sachant qu'on estime qu'un décès sur trois est attribuable aux effets secondaires des médicaments, il y a de quoi s'interroger très sérieusement sur nos pratiques actuelles. Un passage à une « alimentation végétale complète » (« Whole Food Plant-Based Diet ») contenant le moins possible d'aliments transformés et pauvre en graisses a démontré sa capacité à faire rapidement disparaître l'hypertension, le diabète, les maladies coronaires et le surpoids.

Nous devons apprendre à remplacer les protéines animales par des légumineuses riches en protéines, qui constituent en outre une précieuse source de fibres(pour un microbiome intestinal sain) et de sucres lents (énergie). Une poignée de noix et une ou deux cuillerées de graines de lin brisées vous assureront un apport de « bonnes » graisses insaturées, les baies et des épices comme le curcuma contiennent de puissants antioxydants et les légumes-feuilles sont une source de NO qui leur assure une action vasodilatatrice. Notre organisme possède un formidable pouvoir de récupération, il suffit de lui donner la possibilité de l'utiliser en lui apportant les bons nutriments.

Renoncer aux produits animaux permettrait en outre de réduire considérablement l'émission de gaz à effet de serre, de nourrir ceux qui ont faim à travers le monde (7 kg de maïs et d'autres céréales utilisés pour nourrir le bétail donnent en bout de course 1 kg de viande !), de donner à l'écosystème des océans une chance de se rétablir et de consommer moins d'eau (1 kg de viande = 3 mois de douches).
Mon étude de littérature sur l'alimentation végétale a commencé par un article reçu du Pr Peter Clarys (VUB), consacré à l'acidification de l'organisme par la consommation de protéines animales. Début 2017, j'ai suivi la formation en ligné https://nutritionstudies.org/courses/plant-based-nutrition/ dispensée par T. Colin Campbell (Cornell University New York), qui se consacre depuis 30 ans à la recherche sur le lien entre alimentation et santé. Un chapitre était spécifiquement consacré aux lobbys de l'industrie et du monde politique, et cette formation m'a ouvert les yeux.

Nous, médecins, sommes formés pour être les pantins de l'industrie pharmaceutique. Notre formation n'aborde absolument pas la diététique, la clé de la prévention primaire - et, pour une large part, de la guérison - des maladies.

Les diététiciens aussi sont sponsorisés pour promouvoir la consommation de lait, de fromage et de yaourt dans le cadre d'une alimentation saine. Les industries du médicament, de la viande, des produits laitiers et des boissons gazeuses ont une influence colossale et se nourrissent toutes de l'homme malade, accro au sucre, à la viande et au fromage.

Être végétalien n'est toutefois pas une évidence, et ceux qui s'y essaient sont souvent considérés comme des excentriques. Les autres ne comprennent pas pourquoi nous nous battons avec tant de passion pour exiger davantage de droits pour les animaux et encore moins pourquoi il n'est pas évident, pour nous, de prendre place à une table où sont servis des produits d'origine animale. Pour moi, tout a commencé lors d'une action internationale contre les delphinariums organisée au pied de l'Atomium en juin 2014, pour être en paix avec ma conscience... et je fais aujourd'hui partie des nombreux activistes qui se battent avec passion pour les droits des animaux dans notre pays.

Je ne me suis jamais sentie aussi en forme, je déborde d'énergie et j'ai moins besoin de sommeil.
En avril, nous allons participer pour la première fois au Vegmed à Berlin, un congrès médical sur le thème de l'alimentation végétale et de la santé. Il existe déjà aux États-Unis une association de médecins qui organise notamment des congrès pour sensibiliser la profession, le Physicians Committee for Responsable Medicine, et l'Europe veut suivre. Le mouvement progresse partout dans le monde !

À propos de l'auteur

Le Dr Annelies Moons (UIA 1989) est généraliste à Hulshout et membre de DierAnimal. Elle a été secrétaire du cercle KDHO (Koninklijke Dokterskring Heist op den Berg en Omstreken) de 2002 à 2018.